Książka o tworzeniu podstaw ustrojowych III RP

Promocja książki “Wkład krakowskiego i ogólnopolskiego środowiska prawniczego w budowę podstaw ustrojowych III Rzeczypospolitej (1980-1994). Projekty i inicjatywy ustawodawcze, ludzie, dokonania i oceny”, która ukazała się pod redakcją Stanisława Grodziskiego, zgromadziła w Librarii Collegium Maius UJ grono znakomitych prawników, uczestników prac Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych ,,Solidarności” oraz władze rektorskie UJ.

W ponad 700-stronnicowym wydawnictwie udało się zebrać wspomnienia uczestników, głosy świadków oraz dokumenty dotyczące prac Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych “Solidarności”.

– Spotykamy się dzisiaj, aby podziękować autorom tej obszernej publikacji,  wyrazić swój podziw dla ogromu ich pracy i poświęcenia – mówił rektor UJ prof. Wojciech Nowak.

Redaktor tomu – prof. Stanisław Grodziski, wspominając wczesne lata 80. XX wieku, kiedy na Uniwersytecie Jagiellońskim swoją działalność w ramach Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych “Solidarności” (COIU) rozpoczynała Społeczna Rada Legislacyjna, mówił, że jako historyk prawa nie czuł się powołany do uczestniczenia w jej pracach. Zdecydował się jednak na zostanie archiwistą, którego zadaniem było zbieranie dokumentów tworzonych przez organizację, która za cel postawiła sobie stworzenie projektów nowych kodeksów prawa mających w przyszłości stworzyć fundament niepodległej Polski. Nie działał sam, gdyż swoje siły połączył z Kazimierzem Barczykiem, który podjął się tego samego zadania.

Według słów prof. Grodziskiego działania podjęte przez Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych “Solidarności” dla naprawy Rzeczypospolitej były największym społecznym wysiłkiem prawników od czasu Konstytucji 3 Maja. Charakter prac nawiązywał także do działalności powołanej w 1919 roku Komisji Kodyfikacyjnej Rzeczypospolitej Polskiej, której celem było opracowanie projektów ustaw unifikujących prawo pozaborowe na potrzeby nowo powstałego państwa polskiego.

W pracach COIU “S” uczestniczyło ok. 300 osób – wybitnych, niezależnych prawników z całej Polski, ale także pracowników ówczesnego wymiaru sprawiedliwości, którzy spontanicznie i dobrowolnie poświęcili się pracy nad projektami ustaw. – Ten zespół był elitą, czołówką prawniczą Polski – mówił prof. Grodziski. Mówiąc z kolei o książce, podkreślał, że wiele dokumentów zaginęło, ale publikacja jest dopiero początkiem wielkiej pracy.

– Opublikowane w książce materiały są niekompletne, ale stanowią dowód trudnych i twórczych działań – podkreślał prof. Tomasz Gąsowski.

– Ruch „Solidarności” kojarzony jest głownie z walką, ze strajkami, ale w jego ramach obecne były także działania skierowane ku przyszłości, ku wizji przyszłego wolnego państwa. Na to wyzwanie w znakomity sposób odpowiedziało środowisko prawnicze. Jego członkowie potrafili oderwać się od bieżących obowiązków i przygotować projekt nowego ładu prawnego, który miał służyć wolnym ludziom – w taki sposób o genezie powołania 17 stycznia 1981 roku w Krakowie Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych mówił prof. Gąsowski.

– Chcieliśmy obalić system komunistyczny poprzez przygotowanie zrębów państwa demokratycznego – mówił Kazimierz Barczyk charakteryzując prace COIU “S” i Społecznej Rady Legislacyjnej (SRL), która obradowała w Librarii Collegium Maius UJ pod kierownictwem byłego rektora UJ prof. Stefana Grzybowskiego.

COIU “S” oraz SRL stanowiły główny zespół ekspertów prawniczych “Solidarności”, a następnie Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego, Senatu RP I kadencji, który przygotował reformę prawa w Rzeczypospolitej opracowując kilkadziesiąt społecznych projektów ustaw m.in. prawo prasowe, ustawę o Sądzie Najwyższym, ustawę o Prokuratorii Generalnej, ustawę o policji, ustawę o Urzędzie Ochrony Państwa. “COIU “S” – SRL reaktywowało swoją działalność posiedzeniem 4 marca 1989 r. w Sali Senackiej UJ. Zakończyło pracę w 1992 roku.

Źródło: www.uj.edu.pl